ثبت اختراع در خارج از کشور به موجب معاهدات پاریس و PCT

ثبت اختراع در خارج از کشور به موجب معاهدات پاریس و PCT

 

اختراع (Invention) محصول يا فرآيندي است كه راه جديد انجام كاري را ارائه مي دهد يا راه حل فني جديدي را براي مشكل خاصي پيشنهاد مي كند. حق ثبت اختراع يا پتنت(Patent) حق انحصاري است كه درقبال اختراع ثبت شده به مخترع يا نماينده قانوني او اعطا مي شود. اين حمايت براي مدت محدودي ( حداكثر بيست سال ) در ازاي افشاي جزئيات اختراع براي عموم ، اعطا مي شود.

 حمايت پتنت به اين معنا است كه مورد اختراع را نمي توان بدون اجازه دارنده پتنت به صورت تجاري توليد كرد، استفاده يا توزيع نمود وبه فروش رساند.
دارنده پتنت حق دارد تصميم بگيرد چه كسي مي تواند در طول مدت حمايت، از اختراع وي بهره برداري نمايد . وي مي تواند با عقد قرار داد اجازه يا ليسانس استفاده از اختراع را به افراد ديگر واگذاري كندو یا حق اختراع خود را بطور كامل به ديگري بفروشد كه خريدار  در این صورت ، دارنده جديد آن اختراع شناخته خواهد شد. در صورت نقض حقوق ثبت اختراع دارنده و یا منتقل الیه می­تواند از طریق دادگاه­های مربوطه حقوق خود را پیگیری نماید. با انقضاي دوره زماني پتنت ( حداكثر 20 سال از زمان ثبت تقاضا نامه ) حمايت از اختراع پايان گرفته و استفاده از آن در اختيار عموم خواهد بود.

 

 

شرايط عمومي ثبت اختراع

بطور كلي اختراعي قابل ثبت است كه حداقل شرايط ذيل در آن محقق باشد:

1.  نو باشد (Novelty) : اختراع بايد داراي مشخصه جديدي باشد كه سابقه آن مشخصه در دانش وزمينه فني مربوط به آن اختراع پيش بيني نشده باشد
2. داراي گام ابتكاري باشد (Inventive Step) : اختراع بايد علاوه بر نو بودن ، ارتقاء قابل توجهي را در حيطه خود موجب شود بطوري كه استنتاج آن توسط فردي با دانش متوسط درآن زمينه امري بديهي محسوب نشود .
3. قابلیت کاربرد صنعتی داشته باشد ( Practical Use) ) : اختراع نبايد صرفا تئوريك و نظري باشد بلكه بايد قابليت استفاده عملي و توليد در صنعت را داشته باشد

همچنین اختراع نباید مشمول موارد غير قابل ثبت باشد.

حق تقدم در ثبت اختراع

حق تقدم ، حق اولويتي است كه  به موجب ان چنانچه فردی اظهارنامه ثبت اختراع خویش را در یکی از کشورهای عضو معاهده پاریس و یا پی سی تی PCTاز جمله کشور متبوع خود ارائه نموده باشد، ظرف مدت 12ماه از تاریخ ثبت تقاضا مي تواند در ديگر كشورهاي عضو نيز تقاضاي ثبت اختراع خويش را بنمايد و در اين مدت نسبت به ديگر افراد داراي حق اولويت مي باشد.

 

نياز به يك جستجوي ماهرانه

يك مخترع بايستي يك وكيل حقوقي يا نماينده‌اي بگيرد تا "تحقيق پيرامون نقض قانون" را هدايت و رهبري كند. نماينده حقوقي از نظر قانوني فردي آموزش ديده است كه آزموني ويژه را كه توسط موسسه حقوق انحصاري ايالات متحده(U.S patent office ) برگزار مي شود گذرانده است.  جست و جوی اولیه این مزیت را دارد که چنانچه اختراع به دلیل وجود دانش پیشین قابل ثبت نباشد، پیش از پرداخت هزینه های سنگین و غیرقابل بازگشت فایلینگ اولیه از امکان ثبت احتراع خود مطلع شوید.

 

 

ثبت بین المللی

ثبت بین المللی اختراع توسط دوکنوانسیون انجام می شود:

1. کنوانسیون حمایت ازمالکیت صنعتی موسوم به پاریس که برای گرفتن حمایت از یک اختراع در کشورهای دیگر باید طبق کنوانسیون پاریس بصورت جداگانه در هریک از کشورهای عضو کنوانسیون مذکور درخواست پس از طی مراحل قانونی ثبت گردد.
2. معاهده همکاری ثبت اختراع  PCT – Patent Cooperation Treaty

PCT یک معاهده بین المللی است که توسط سازمان جهانی مالکیت معنوی «وایپو» اداره شده و به امضاء بیش از 152کشور رسیده است.

لایحه الحاق کشورمان به این معاهده در سال ۱۳۸۶ شمسی در مجلس شورای اسلامی تصویب و در مهر ماه سال ۱۳۹۲ شمسی به مرحله اجرا درآمد. این معاهده این امکان را فراهم می آورد که با تکمیل نمودن تنها یک تقاضانامه بین المللی ثبت اختراع بجای چندین تقاضانامه مجزای ملی یا منطقه­ای، حمایت از اختراع را بطور همزمان در تعداد زیادی از کشورها تقاضا نمود. اعطای جواز ثبت اختراع بستگی به تائید ادارات ملی یا منطقه­ای ثبت اختراع دارد که این مرحله را «فاز ملی» می­گویند.

بطور خلاصه، فرآیند PCT شامل مراحل زیر است:

1- تنظیم تقاضانامه: شما یک تقاضانامه بین المللی PCT را به یک زبان خارجی که مورد تائید وایپو است «معمولاً انگلیسی» تکمیل نموده و هزینه تسلیم آنرا نیز می­پردازید.

2- جستجوی بین­المللی: یک مقام جستجوگر بین المللی (ISA)، «یکی از ادارات ارشد ثبت اختراع دنیا»، مدارک و اسناد منتشر شده را مورد بررسی قرارداده تا ببیند که آیا اختراع مذکور قابل ثبت است یا خیر و نیز در رابطه با قابلیت بالقوه ثبت اختراع نظر خود را بیان می کند.

3- انتشار بین المللی: پس از انقضاء 18 ماه از تاریخ تسلیم تقاضانامه، محتوای تقاضانامه بین المللی ثبت اختراع توسط دفتر بین المللی وایپو در اختیار همگان قرار خواهد گرفت.

4- بررسی مقدماتی بین المللی: یک مقام بررسی مقدماتی بین المللی (IPEA) «یکی از ادارات ارشد ثبت اختراع دنیا» بنا به درخواست مخترع، و در رابطه با قابلیت ثبت اختراع، موضوع اختراع را مورد بررسی قرار می­دهد.

5- فاز ملی: پس از پایان فرآیند PCT، متقاضی ثبت اختراع مستقیماً از ادارات ملی یا منطقه­ای کشورهای موردنظر که می خواهد اختراعش در آنجا مورد حمایت قرار گیرد، درخواست اعطای جواز اختراع خود را پیگیری می نماید.

تقاضانامه بين المللي ثبت اختراع را در کجا ثبت می­نمایند

در اغلب موارد، مخترع می تواند تقاضانامه بين المللي ثبت اختراع خود را در اداره ثبت اختراع کشور خود یا مستقیماً در وایپو(چنانچه قانون ملی اجازه دهد) ثبت کند.هر دو این مراجع مانند " اداره دریافت " PCT عمل می کنند.

هزینه ها و مراحل ثبت یک تقاضانامه بین المللی  تحت PCT

متقاضیان PCTعموماً سه نوع هزینه برای ثبت تقاضانامه خود می پردازند:

• ثبت تقاضانامه بین المللی
• هزینه های تکمیلی  جستجو 
• هزینه های انتقالی Handling  که بسته به اداره دریافت متغیر می­باشد.

از آنجا که یک تقاضانامه بين المللي ثبت اختراع در تمام کشورهای عضو PCTمعتبر است مخترع متحمل هزینه­های بالا جهت ارائه تقاضانامه­های جداگانه به هر کشور نخواهد بود. بلکه تنها یک سری هزینه به اداره دریافت PCT پرداخت می­شود که شامل هزینه ثبت، جستجو و افشای  تقاضانامه بين المللي ثبت اختراع  بوده و قابل پرداخت به ارزهای مختلف(بسته به نظر اداره دریافت) خواهد بود.

هزینه هایی که لازم است هنگام ورود به مرحله ملی پرداخته شود، بیشترین هزینه های پرداختی هستند که شامل هزينه ترجمه تقاضانامه، هزینه ثبت اداره ملی یا منطقه­ای وهزینه­های دریافت خدمات مؤسسات مربوط به ثبت اختراع است.

در بسیاری از ادارت، هزینه ثبت ملی برای تقاضانامه بین­المللی ثبت اختراع كم­تر ازهزینه­ای است که برای تقاضانامه­های مستقیم ملی دریافت می­شود. ضمناً به ياد داشته باشيد كه چه از طريق تقاضانامه بين المللي اقدام شده باشد و چه از طريق تقاضانامه ملي به هر حال پرداخت هزينه نگهداري حق اختراع بر عهده مخترع است.

 

 

 

مدت زمان ثبت  یک اختراع تحت PCT

در اغلب موارد ثبت اختراع، پيش از ورود به هر يك از ادارات ثبت، 18 ماه از تاریخ ثبت تقاضانامه بین المللی اختراع (یا 30 ماه از تاریخ ثبت تقاضانامه داخلی که نسبت به آن ادعای حق تقدم وجود دارد) به طول می انجامد. یعنی نسبت به زماني که از PCT استفاده نمی کردید حداقل 18 ماه فرصت بیشتری برای انجام تشریفات ملی دارید. این زمان اضافه می­تواند برای شما از این جهت که می­توانید شانس خود برای دریافت پتنت،  بهره­مندی از تجاری سازی اختراع، دستیابی به ارزش­های فنی اختراع و نیاز مستمر به حمایت در آن کشورها  ارزیابی کنید مفید باشد.

لازم به ذکر است که نیازی نیست که منتظر اتمام 30 ماه از تاریخ اولین ثبت تقاضانامه اختراع باشید (تاریخ تقدم) بلکه شما همیشه می توانید يك در خواست قبل از موعد برای  ورود به مرحله ملی را ارائه نمایید.

در مرحله ملی، اداره ثبت اختراع مسئول بررسی اختراع بر اساس قوانین و مقررات  ملی یا منطقه­ای است و اگر همه چیز درست باشد این ادارات مسئول اعطای پتنت خواهند بود.زمان لازم برای بررسی و اعطای پتنت بر اساس مقررات ادارت ثبت مختلف متغیر است.

افشای بین المللی تحت PCT

وایپو پس از انقضاي 18 ماه از تاریخ تقدم (اگر تقاضانامه زودتر مسترد نشده باشد) تقاضانامه بین المللی ثبت و  همچنين گزارش جستجوي بين المللي را منتشر می کند.

شما و هر یک از کشور های عضو PCT یک نسخه از تقاضانامه منتشر شده را  دریافت خواهید کرد.

به علاوه وایپو هفته نامه­ای به نامGazette  PCT  منتشر می کند که شامل اطلاعات اساسی راجع به تقاضانامه های بین المللی منتشر شده به صورت متحد الشکل می باشد.

 

 

فواید معاهده PCT

• ثبت اختراع ازطریق PCT فواید زیادی برای متقاضییان، ادارات ثبت ومنافع عمومی دارد .
• در صورتیکه از سیستم PCT استفاده نمایید 18 ماه بیشتر فرصت دارید تا بازتاب امکان ثبت اختراع و دریافت پتنت و همچنین آماده سازی ترجمه های ضروری و هزینه های لازم  در کشور های مختلف را ارزیابی کنید.
• شما می توانید مطمئن باشید که اگر تقاضانامه خود را بر مبنای قواعد و الزامات  PCTتنظیم کرده اید درمرحله ملی توسط هیچ یک از ادارات ثبت کشورهای عضو رد نخواهد شد.
• امکان اصلاح تقاضانامه حین بررسی مقدماتی بین المللی برای شما وجود دارد و این به شما کمک زيادي در رفع عيوب و نواقص تقاضانامه،  پيش از ورود به مرحله ملي مي­نمايد.
• کار جستجو و بررسی در ادارات ثبت اختراع به نحو چشمگیری کاهش خواهد یافت و به دلیل استفادهء این ادارات از همان گزارش های و نظریات مکتوب بین المللی در مورد قابلیت ثبت پتنت انجام امورمرحله ثبت ملی تسهیل خواهد شد.
• از آنجا که همراه با افشای تقاضانامه بین المللی گزارش های جستجوی بین المللی نیز منتشرخواهد شد اشخاص ثالث برای ارائه نظراتشان در خصوص اختراع ادعا شده در موقعیت بهتری قرار خواهند گرفت.
• افشای بین المللی تقاضانامه، شما را به عنوان یک متقاضی  مورد توجه دنیا قرار خواهد داد که این می­تواند ابزار مناسبی برای تبلیغ و بازاریابی برای انعقاد قرار داد­های لیسانس برای شما باشد.

در نهایت  PCTعلاوه بر اینکه هزینه­های اصلی را به شدت کاهش می دهد، مبنای محکمی برای استناد در آرای قضایی بوده و توسط شرکت های کوچک و بزرگ و مراجع علمی و دانشگاهی که به دنبال حمایت از اختراعات هستند  استفاده می شود.

برای ثبت علامت تجاری در خارج از کشور این مقاله را در سایت شرکت دانشگاهی حقوق مالکیت فکری تهران مطالعه فرمایید.